Nếu bạn đang tìm cách tự tay tạo một trang web mà không cần nhờ đến lập trình viên hay phần mềm phức tạp, thì lập trình web HTML chính là lựa chọn lý tưởng để bắt đầu. HTML là nền tảng cơ bản nhất của mọi trang web hiện đại, giúp bạn định dạng nội dung, sắp xếp bố cục và chuẩn bị sẵn sàng cho những bước nâng cao sau này. Với sự hướng dẫn lập trình web HTML dưới đây của VTI Academy, người chưa biết gì cũng có thể nắm bắt chỉ trong thời gian ngắn mà không cảm thấy khó khăn.
Hướng dẫn lập trình web HTML cực dễ làm
Phần lập trình web HTML hoàn toàn phù hợp với người chưa từng biết gì về lập trình. Bạn không cần cài phần mềm phức tạp, không cần kết nối internet khi viết, chỉ cần một chiếc máy tính là đã có thể bắt đầu ngay hôm nay. Dưới đây là quy trình chi tiết, từng bước một, được sắp xếp rõ ràng để bạn dễ theo dõi và thực hiện.
- Bước 1: Chuẩn bị môi trường làm việc
Bạn chỉ cần mở bất kỳ chương trình soạn thảo văn bản nào có sẵn trên máy tính. Sau đó tạo một tệp tin mới và lưu lại ngay từ đầu với phần mở rộng là .html. Việc lưu đúng định dạng này rất quan trọng để trình duyệt nhận diện được đây là trang web.
- Bước 2: Viết cấu trúc khung cơ bản
Mọi trang web HTML đều cần một bộ khung chuẩn cố định ở đầu và cuối tệp. Bạn chỉ cần ghi nhớ và gõ đúng thứ tự các thẻ khung này một lần, sau đó sao chép lại cho mọi dự án mới. Khung này giúp trình duyệt hiểu tài liệu bạn đang viết thuộc thế hệ HTML hiện đại.
- Bước 3: Thêm phần thông tin chung của trang
Ngay sau phần khung, bạn sẽ tạo khu vực chứa các thông tin chung như tiêu đề trang hiển thị trên thanh tab trình duyệt, bộ mã ký tự (rất quan trọng khi dùng tiếng Việt), và một số thiết lập cơ bản khác. Khu vực này sẽ không hiển thị trực tiếp trên màn hình người xem nhưng lại ảnh hưởng lớn đến trải nghiệm sử dụng.
- Bước 4: Xây dựng phần nội dung chính
Đây là phần bạn được tự do sáng tạo nhất. Bạn sử dụng các thẻ đánh dấu để sắp xếp tiêu đề các cấp độ, đoạn văn, danh sách, bảng biểu, hình ảnh, liên kết và nhiều thành phần khác. Mỗi loại nội dung sẽ có thẻ riêng, chỉ cần nhớ mở thẻ trước và đóng thẻ đúng sau khi xong là trình duyệt sẽ hiển thị chính xác.
- Bước 5: Kiểm tra và xem kết quả ngay lập tức
Sau khi lưu tệp, bạn chỉ cần kéo thả tệp .html đó vào bất kỳ trình duyệt nào là đã thấy thành quả hoàn chỉnh. Nếu muốn chỉnh sửa, bạn quay lại tệp tin, thay đổi nội dung, lưu lại và làm mới trình duyệt – mọi thứ cập nhật ngay lập tức mà không cần chờ đợi.
- Bước 6: Mở rộng dần khi đã quen
Khi cảm thấy thoải mái với cách lập trình web bằng HTML, bạn có thể bổ sung các thuộc tính để điều chỉnh chi tiết hơn, tạo form liên hệ, nhúng video, âm thanh hoặc chuẩn bị nền tảng để kết hợp với lập trình web HTML CSS ở giai đoạn tiếp theo.
Các lỗi thường gặp khi lập trình web HTML
Khi mới học lập trình web HTML, hầu như ai cũng sẽ gặp một vài “ổ gà” nhỏ trên đường. Những lỗi này không nghiêm trọng, nhưng nếu không nhận ra sớm sẽ khiến bạn mất rất nhiều thời gian sửa chữa và cảm thấy chán nản. Dưới đây là danh sách những sai sót phổ biến nhất mà mình tổng hợp từ rất nhiều người mới bắt đầu, kèm cách nhận biết và phòng tránh ngay từ đầu:
- Quên đóng thẻ hoặc đóng sai thứ tự:
Đây là lỗi “huyền thoại” chiếm tới hơn 70 % trường hợp. Khi một thẻ mở mà không có thẻ đóng tương ứng, hoặc các thẻ lồng nhau bị đóng lộn xộn, toàn bộ phần nội dung phía dưới sẽ bị hiển thị sai lệch. Cách tốt nhất là mỗi khi mở một thẻ, bạn hãy gõ luôn cả thẻ đóng để không quên.
- Viết sai chính tả tên thẻ hoặc thuộc tính:
Chỉ cần thiếu một chữ cái hoặc viết hoa/thường sai vị trí, trình duyệt sẽ coi đó là nội dung bình thường thay vì lệnh. Hãy luôn kiểm tra kỹ tên thẻ trước khi lưu.
- Thiếu dòng khai báo DOCTYPE và meta charset:
Nếu không có dòng ở đầu file, một số trình duyệt sẽ chuyển sang chế độ tương thích cũ và hiển thị bố cục lung tung. Tương tự, khi dùng tiếng Việt mà quên khai báo charset=”UTF-8″, bạn sẽ thấy toàn ký tự lạ hoặc dấu bị mất.
- Lưu file sai định dạng:
Nhiều người quen tay lưu thành .txt, dẫn đến khi mở chỉ thấy mã nguồn thay vì trang web. Hãy luôn kiểm tra phần mở rộng file là .html trước khi nhấn Save.
- Sử dụng ký tự đặc biệt mà không mã hóa:
Các ký tự như <, >, &, ” nếu viết trực tiếp trong nội dung sẽ bị trình duyệt hiểu nhầm là thẻ. Khi cần dùng những ký tự này trong văn bản, hãy thay bằng thực thể ký tự tương ứng.
- Lồng quá nhiều cấp thẻ không cần thiết:
Điều này không sai về kỹ thuật nhưng làm mã nguồn rất khó đọc và khó bảo trì sau này. Hãy giữ cấu trúc gọn gàng nhất có thể.
- Đặt thuộc tính sai vị trí:
Một số thuộc tính chỉ được phép đặt trong thẻ mở, nếu đặt trong thẻ đóng hoặc đặt ngoài thẻ sẽ không có tác dụng.
- Không kiểm tra trên nhiều trình duyệt:
Trang chạy tốt trên Chrome nhưng lại bị lỗi trên Firefox hoặc điện thoại là chuyện bình thường nếu bạn chưa chú ý đến tính tương thích.
Nếu bạn hình thành thói quen lưu file → làm mới trình duyệt → xem lỗi ngay lập tức, hầu hết các vấn đề trên sẽ được phát hiện và sửa trong vòng vài giây. Càng sửa sớm, bạn càng tự tin hơn khi học lập trình web HTML.
Các nguồn tài liệu lập trình web HTML nên tham khảo
Để tiến bộ nhanh và chắc chắn, việc chọn đúng nguồn học rất quan trọng. Dưới đây là những nơi được hàng triệu người trên thế giới tin dùng, hoàn toàn miễn phí và luôn cập nhật phiên bản mới nhất:
- MDN Web Docs (Mozilla Developer Network)
Được coi là “từ điển bách khoa” của lập trình web. Mọi thẻ HTML, mọi thuộc tính đều có giải thích chi tiết, kèm ví dụ dễ hiểu và cả phần chú ý tương thích trình duyệt. Giao diện hỗ trợ tiếng Việt khá tốt, rất phù hợp cho người Việt Nam.
- Trang chính thức WHATWG HTML Living Standard
Đây là nơi quy định chuẩn HTML hiện hành đang được tất cả trình duyệt lớn tuân theo. Dù tài liệu mang tính kỹ thuật cao, nhưng bạn chỉ cần đọc phần giới thiệu và mục “Elements” là đã nắm được bản chất thực sự của từng thẻ.
- W3Schools
Nổi tiếng với cách trình bày cực kỳ thân thiện, từng bước một, kèm công cụ thử trực tuyến ngay trên trang. Rất hợp để tra cứu nhanh khi quên cú pháp.
- CanIUse.com
Không phải nơi học lý thuyết, nhưng là “người bạn thân” để kiểm tra xem một tính năng HTML (hoặc CSS) đã được hỗ trợ rộng rãi trên các trình duyệt và thiết bị chưa.
- Các kênh YouTube dạy lập trình web tiếng Việt uy tín
Hiện nay có rất nhiều kênh chất lượng cao với giọng nói rõ ràng, hướng dẫn từng phím bấm, phù hợp cho người thích học bằng hình ảnh và âm thanh. Bạn chỉ cần tìm các từ khóa như “học HTML cơ bản” là sẽ thấy hàng loạt video có liên quan hiện ra.
- Diễn đàn và nhóm cộng đồng
Các nhóm “Học lập trình web”, “HTML CSS Việt Nam” trên Facebook hoặc các diễn đàn như Viblo, Voice of Developer là nơi bạn có thể đặt câu hỏi và nhận được sự giúp đỡ rất nhanh từ những người đi trước.
- Sách miễn phí online:
“Dive into HTML5” (dù tên cũ nhưng nội dung vẫn rất giá trị) hoặc các tài liệu PDF chính thức từ Mozilla đều đáng để tải về đọc dần.
Khi kết hợp việc đọc tài liệu chính thống với thực hành hàng ngày, chỉ sau vài tuần bạn đã có thể tự tin làm chủ hoàn toàn kỹ năng lập trình web bằng HTML và sẵn sàng bước sang những công nghệ nâng cao hơn như CSS, JavaScript hay các framework hiện đại.
Bắt đầu học lập trình web HTML ngay hôm nay chính là cách nhanh nhất để bạn hiện thực hóa ý tưởng xây dựng website của riêng mình. Chỉ cần kiên trì một chút, bạn sẽ bất ngờ với tốc độ tiến bộ và những gì mình có thể tạo ra chỉ bằng những dòng mã đơn giản! Nếu muốn khám phá thêm nhiều kiến thức nữa liên quan đến HTML nói riêng và ngành CNTT nói chung thì follow ngay fanpage của VTI Academy bạn nhé!